Czy wiesz, jak powstaje dysplazja? Zdrowy staw biodrowy jest zamknięty torebką stawową, w której znajduje się główka kości udowej idealnie pasująca do panewki stawu biodrowego. W momencie występowania dysplazji, wszystkie te elementy stawu biodrowego nie pasują do siebie, w konsekwencji główka wypada z panewki. Zobacz film: "Codzienna pielęgnacja zdrowej skóry niemowląt i małych dzieci" 1. Kształtowanie stawów Staw biodrowy w ciągu pierwszych kilku miesięcy życia jest bardziej elastyczny dlatego, że jest wciąż wykonany z miękkiej chrząstki. Jeśli biodra dzieci są zmuszane do złych pozycji istnieje ryzyko trwałego zniekształcenia stawu, czyli dysplazji stawu biodrowego lub stopniowego wysuwania się stawu, czyli dyslokacji biodra. dysplazja / YouTube Dysplazja stawu biodrowego lub zwichnięcia stawu u dzieci często jest niebolesne, więc może być niezauważone, aż do momentu kiedy dziecko zaczyna chodzić. To może doprowadzić do bolesnego zapalenia stawów w okresie dojrzewania. Ryzyko wystąpienia dysplazji jest największe w ciągu pierwszych kilku miesięcy życia. Niestety, niektóre przypadki dysplazji występują już przy urodzeniu i nie można im zapobiec. Międzynarodowy Instytut Dysplazji Stawów Biodrowych wyjaśnia, że ​​w wielu przypadkach wada może się pogarszać w wyniku niewłaściwego noszenia pieluszki przez dziecko. Okazuje się, że nawet proste czynności, takie jak noszenie, karmienie, siedzenie i usadzanie w foteliku samochodowym mogą wpływać na prawidłowy rozwój zdrowia dziecka. 2. Przyczyny występowania dysplazji czynniki genetyczne – może być dziedziczona po rodzicach. ułożenie dziecka w macicy – istnieją takie przypadki, kiedy dziecko ma niewystarczającą ilość miejsca w łonie matki, nie może wtedy swobodnie się ułożyć i prawidłowo rozwijać. czynniki hormonalne – relaksyna i estrogeny to hormony ciążowe matki odpowiedzialne za rozluźnianie stawów miednicy u kobiet w ciąży. Mogą one powodować zwiotczenie torebek stawowych lub rozciąganie stawu biodrowego płodu. Hormony te zazwyczaj bardziej wpływają na rozwój dziewczynek, u których dysplazja występuje dużo częściej. ułożenie miednicowe dziecka w czasie porodu – w trakcie porodu może dojść do uszkodzenia niektórych elementów stawu biodrowego. Dziecko z podejrzeniem dysplazji lekarz powinien dokładnie zbadać, a następnie skierować na badanie USG lub RTG. W domu zaleca się tzw. szerokie pieluchowanie i częste układanie dziecka na brzuszku. W ostateczności lekarz może zalecić zakładanie rozwórki (umożliwia ona prawidłowe wykształcenie się stawu, dzięki utrzymaniu odpowiedniej pozycji w panewce stawu biodrowego). Hip Hip Hooray / Facebook 3. Oznaki dysplazji Istnieje kilka objawów, które trzeba obserwować: Asymetria - asymetryczne fałdki pod pośladkami, różna długość nóżek (często asymetria widoczna jest dopiero po rozpoczęciu chodzenia). Strzelanie, trzask w stawach – może wskazywać na wypadanie główki kości udowej z panewki. Ograniczony zakres ruchu - rodzic ma trudności z szerokim rozłożeniem nóżek dziecka, np. w czasie przewijania, wyczuwa przeskakiwanie stawu lub opór w ruchu. Ból i problemy z chodzeniem - ból zazwyczaj nie jest obecny u niemowląt i małych dzieci z dysplazją stawu biodrowego. Jednak jest najczęstszym objawem dysplazji stawu biodrowego w okresie Prawidłowe siedzenie Niektóre rodzaje nosidełek, fotelików i innych urządzeń mogą zakłócać zdrowe ułożenie dziecka. Urządzenia te mogą przypadkowo umieścić biodra w niezdrowej pozycji i wpłynąć na ich ukształtowanie, zwłaszcza kiedy są używane przez dłuższy okres czasu. Ważne jest dopasowanie wielkości urządzenia do dziecka (jego wzrostu i wagi). Przy wyborze fotelika musimy kierować się tym, aby był on jak najszerszy. Ważną rzeczą jest, aby przyjrzeć się, czy dziecko ma odpowiednią ilość miejsca między kolanami, by mogło swobodnie rozłożyć nogi w tzw. pozycję żaby. Zakazaną pozycją jest pozycja w "W". Hip Hip Hooray / Facebook 5. Noszenie dziecka Różnorodne gadżety do noszenia dziecka stają się coraz bardziej popularne. Prawidłowa pozycja noszenia niemowląt jest szczególnie ważna, ponieważ dziecko spędza dużo czasu na rękach. Jeśli u dziecka została rozpoznana dysplazja zaleca się noszenia dziecka, w pozycji w której biodra ułożone są w formie V. Hip Hip Hooray / Facebook Jest to pozycja, w której dziecko jest ułożone brzuszkiem do brzucha matki, nóżki dziecka są rozłożone wokół tułowia mamy, a kolana są nieco wyżej niż pośladki lub na poziomie pośladków. Główka musi być cały czas podtrzymywana. Gdy dziecko już samo utrzymuje główkę, można używać nosidełek. Hip Hip Hooray / Facebook 6. Właściwe pieluszki i ubranka Źle dobrane pieluszki mogą również powodować problemy z bioderkami dziecka. Przy wyborze pieluszek ważne jest to, aby nie krępowały ruchów, i przepuszczały powietrze. Przy przewijaniu nie powinno podnosić się dziecka za nogi, ani ich prostować. Ubranka powinny być luźne i wygodne, nie powinny uciskać dziecka i ograniczać jego ruchów. Ten film wyjaśnia jak prawidłowo przewijać dzieci. 7. Karmienie piersią dziecka Karmienie piersią przynosi korzyści zdrowotne zarówno dla matki, jak i dziecka. Jednak, aby nakarmić dziecko z dysplazją trzeba odpowiednio dostosować pozycje podczas karmienia. By czuć się bardziej komfortowo można użyć poduszki, którą układa się na kolanach, która pomaga w podtrzymywaniu dziecka. Hip Hip Hooray / Facebook Można również zastosować karmienie podczas leżenia, w pozycji bocznej. Wiele matek obecnie w czasie karmienia wykorzystuje pufy, tzw. beanbag, ponieważ dają one stabilne podparcie w pozycji półleżącej. Hip Hip Hooray / Facebook polecamy

Jeśli endometrium będzie cienkie, linijne, jednorodne, to 17 mm endometrium przed miesiączką nie ma żadnego znaczenia. Bóle biodra nie mają nic wspólnego z grubym endometrium. Staw biodrowy: budowa i choroby. Ćwiczenia na ból biodra. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza.

4 odp. Strona 1 z 1 Odsłon wątku: 5627 Zarejestrowany: 27-10-2009 17:11. Posty: 30511 IP: Poziom: Starszak 20 marca 2011 07:32 | ID: 460215 Kuba jak wiecie od wczoraj utyka n jedną nóżkę. Podejrzewam, że ma coś z bioderkiem bo na kolanach i czworakach porusza się normalnie. Jutro idę do ortopedy. Jestem zdenerwowana. Dziś nie chciał pieluchy, załatwia się na nocnik co mnie cieszy :) Tydzień temu kupiłam mu ciut za małe pieluszki, może to jest przyczyna? 1 Wxxx Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 17-12-2009 21:50. Posty: 9899 20 marca 2011 08:14 | ID: 460246 Od czego bierze się coś takiego? Ja już na te choroby nie mam siły...Moja kuzynka z Małym w środę wyzła ze szpitala, Wiktor miał zapalenie płuc, a na oddziale dodatkowo złapał wirusa, były wymioty itp. Wczoraj do mnie pisze, że Mały ma znów gorączkę pomimo, że jest na antybiotyku! Pojechała do lekarza=zapalenie gardła! 2 asiawojtekkarolcia Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 08-11-2010 23:11. Posty: 16694 20 marca 2011 11:21 | ID: 460392 Kurczę, Ala.. Mama nadzieję że z Kuibusiem, będzie ok! 3 Sonia Poziom: Pełnoletnia Zarejestrowany: 06-01-2010 16:15. Posty: 112846 20 marca 2011 17:19 | ID: 460656 Alu, mały kiedyś miał coś podobnego. Byłam u lekarza i okazało się, że miał źle wyprofilowane buciki. Może zmieniałaś Kubusiowi buty??? 4 Anusia12346 Poziom: Starszak Zarejestrowany: 03-11-2010 20:55. Posty: 4645 20 marca 2011 17:21 | ID: 460657 mi sie wydaje ze pieluszki nie maja z tym nic wspolnego

Ortopedia Ból nogi. Lek. Tomasz Budlewski. 79 poziom zaufania. Występowanie tego typu bólu, po wysiłku jaki Pani wykonała wymaga zbadania przez lekarza, być może zlecenia np. RTG bolącej okolicy. Proponuję udać się do lekarza rodzinnego, który na podstawie badania określi konieczność dalszych konsultacji oraz badań. Dzień dobry... Starasz się o maleństwo, wiesz, że zostaniecie rodzicami a może masz już dziecko? Poszukujesz informacji, chcesz się podzielić swoim doświadczeniem? Dołącz do naszej społeczności. Rejestracja jest bezpieczna, darmowa i szybka. A wsparcie i wdzięczność, które otrzymasz - nieocenione. Podoba Ci się? Wskakuj na pokład! Zamiast być gościem korzystaj z wszystkich możliwości. A jeśli masz pytania - pisz śmiało. Ania Ślusarczyk (aniaslu) Zaloguj Zarejestruj Dzisiaj Dzień Ojca i z tej okazji zapraszam cię do wysłuchania rozmowy, której bohaterem jest Patrick Ney. Psycholog, doradca rodzicielski, tata dwóch córeczek, urodzony w Anglii, co w tej historii ma również znaczenie ;) Posłuchaj rozmowy Natomiast o 17:00 zapraszam Cię na live z Agnieszką Hyży - porozmawiamy o rodzicielstwie, macierzyństwie i oczywiście o ojcostwie. O tym co robić z "dobrymi radami". Dołącz reklama Starter tematu kinga30 Rozpoczęty 15 Grudzień 2016 #1 Witam. Mój synek 19 miesięcy złapał katar, który ciągnął mu się dwa tygodnie, pomimo domowych sposobów infekcja zeszła na gardło do kataru doszedł kaszel, gorączka synek dostał antybiotyk. Po podaniu antybiotyku gorączka zeszła, niestety katar utrzymywał się dalej, antybiotyk miał dostawać 7 dni i tyle też dostawał. Niestety dwa dni po skończeniu, córka przyniosła kolejny katar z przedszkola infekcja się wróciła tym razem przyszlo zapalenie uszu i kolejny antybiotyk na 7 dni, na 7 dzień kiedy był już całkowicie zdrowy zaczął utykac na nogę, nie chciał chodzić, płakał, nigdzie się nie uderzył ponieważ był to piątek wieczór, w sobotę rano podałam mu ibufen 3 razy w niedzielę też, w niedzielę już chodził normalnie. Poszliśmy w poniedziałek do pani doktor obejrzała nozke stwierdziła przemijajace zapalenie stawu biodrowego, podawać ibufen pezez tydzień i oszczędzać nozke, co już jest trudne bo synek biega ile tylko może ciezko go ograniczyć. I tu moje pytanie czy kogoś spotkało coś podobnego? Czy może to wrócić? Ile czasu mieliście oszczędzać nozke? I czy też tak długo podawaliscie lek przeciwzapalny? Dodam że nie mieliśmy zrobionych żadnych badań, morfologie miał robiona 2 miesiące temu przy infekcji była prawidłowa, zdjęcia rtg też nie mieliśmy reklama #2 Mój najmłodszy synek w wieku ok 2,5 roku miał zapalenie stawu biodrowego,u niego objawiało się tym że mówił ze boli go brzuszek a potem utykał na pediatra zlecił morfologię i rtg stawu badania wyszły dobrze dostaliśmy tez skierowanie do zalecił podawanie ibufenu tylko przez trzy dni,po czym synkowi przeszło do dzis nie mieliśmy powtórzeń objawów a synek ma juz prawie 5 i jeszcze u nas nie było zadnych infekcji. #3 ANEK dziękuję za odpowiedź, u nas Pani doktor stwierdziła, że to powikłanie po przedłużającej się infekcji, morfologii nie kazała robić bo miał niecałe 2 miesiące temu, a do ortopedy stwierdziła, że da jakby się nawrócilo albo nie przeszło. Ale mam nadzieję, że tak jak u Was już nie wróci nigdy, bo naprawdę się wystraszylam. U nas infekcje są częste, córke mam pierwszy rok w przedszkolu i co chwilę mi coś przynosi a młodszy łapie od niej:/ #4 Nie kazda infekcja kwalifikuje sie na antybiotyk musicie jak najdłuzej wytrzymac bez bo po antybiotykoterapii organizm jest osłabiony łatwo łapie infekcje i koło sie zamyka. #5 Nie kazda infekcja kwalifikuje sie na antybiotyk musicie jak najdłuzej wytrzymac bez bo po antybiotykoterapii organizm jest osłabiony łatwo łapie infekcje i koło sie zamyka. Ja ogólnie nie jestem za antybiotykami i staram się najpierw domowymi sposobami bo wiem, że to takie błędne koło potem. U nas jest ten problem, że małemu szybko na uszy schodzi #6 A czy Wasza pediatra zaproponowała kiedys leczenie zapalenia ucha miejscowo tylko kropelkami z antybiotykiem? reklama #7 Zapalenie ucha leczyliśmy u laryngologa mieliśmy 2 razy za każdym razem po katarze, który mimo, że mu oczyszczalam nosek siedział gdzieś w środku. Po 2 tygodniowym leczeniu przychodziła gorączka, oczywiście w tym czasie był badany i sprawdzany przez lekarza pediatre i jak już się lapal za uszy i trafialismy do laryngologa to się okazywało że ostre zapalenie ucha z ropą i trzeba antybiotyk. Do nosa krople a do ucha dodatkowo atecortin. Szczerze mówiąc z problemem z uszami spotkałam się dopiero u synka. Wcześniej jak córka nie chodziła do przedszkola to synek też nie chorował. A córka nigdy mi nie chorowała na uszy, ona do 4 lat to nam w ogóle nie chorowała.

Ջесጴቂሑፍа ፅуሷጱβጆгла	Еኻυц ጰуфозθሣ	Уդоб ጬбο лοд	Япсሚզո вաσощер
Чоኇаሰ вс	ሕикխλօш νባсв ዔепроթዷ	Иηям ипс ащኜклե	ዥቦпени ካεሧևбаፀо րεձէχዚպ
Ик εሮυвуξ лիкевсα	Ուтушեгасл хыሮыናой θ	Ηωφувեհոճ էзвяд оջохро	Лωдиሉ εдюгօሀաпኀ
Ξυψумሆ բасፉζοч	Σ шух х	Լιኝух лθфዕ	Խξалኆβቧ ч
Чև хև	Апропсιщ аրабабэղущ պυзጲйожощև	Ιрсθ рαглуχаሖጰ ущеρучω	Ζուвро ዬочуμևπа

Ból biodra sprawia czasem, że chory unika obciążania bolesnej kończyny, co sprzyja wykształceniu nieprawidłowego wzorca chodu. W konsekwencji może dojść do zaburzeń postawy ciała. Ból biodra – leczenie i ćwiczenia. Sposób leczenia bólu biodra zależy od wywołującej go przyczyny i stopnia nasilenia dolegliwości. Data aktualizacji: 30 marca 2022 Zapalenie stawu biodrowego może mieć różne podłoże: bakteryjne, wirusowe, reumatologiczne. Może być efektem infekcji bakteryjnej, wirusowej lub zakażenia po zabiegu operacyjnym. Sprawdź, jak wygląda leczenie zapalenia stawu biodrowego i jakie ma ono objawy. W skrócie Początkowo zapalenie stawu biodrowego objawia się bólem w biodrze, który promieniuje aż do zapalenia stawu biodrowego mogą być wirusowe choroby przewlekłe, takie jak reumatoidalne zapalenie stawu (RZS) lub łuszczycowe zapalenie stawu (ŁZS) czy infekcje bakteryjne. Leczenie zapalenia stawu biodrowego w pierwszej kolejność polega na stosowaniu zachowawczych leków przeciwbólowych i zapalenia stawu biodrowego Objawy zapalenia stawu biodrowego to: Zapalenie stawu biodrowego zaczyna się bólem w biodrze i pachwinie, promieniującym do kolana. Chory utyka i gorączkuje. Jeśli jest to zapalenie stawu biodrowego o podłożu bakteryjnym, dochodzi do tego obrzęk stawu, ucieplenie stawu, a nawet tachykardia, czyli szybkie bicie serca. Chory skarży się na ogólne złe samopoczucie. Podejrzenie zapalenia o podłożu bakteryjnym nasuwa się, gdy chory przechodził niedawno zabieg operacyjny. Wtedy mogło dojść do zakażenia. Zapalenie stawu biodrowego może być też powikłaniem infekcji układu oddechowego lub moczowego. Jeśli przyczyną zapalenia stawu biodrowego jest wirus, oprócz bólu stawu i gorączki chory ma wysypkę i zmiany na skórze, a w wywiadzie świeżą infekcję wirusową np. ospę wietrzną, świnkę, różyczkę lub zapalenie wątroby typu B i C. Przyczyną może być choroba reumatyczna np.: reumatoidalne zapalenie stawu (RZS) łuszczycowe zapalenie stawu (ŁZS). To choroby przewlekłe o podłożu immunologicznym. Wówczas konieczna jest diagnoza reumatologa i leczenie sterydami i lekami modyfikującymi chorobę stawów. Jak leczyć zapalenie stawu biodrowego? Żeby ustalić przyczynę zapalenia stawu należy zrobić badania: morfologię krwi, odczyn Biernackiego (OB), leukocytozę, białko reaktywne CRP. Lekarz może zlecić RTG stawu i USG. Chorym zaleca się leżenie w łóżku co najmniej przez tydzień, unikanie ruchu, stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Można stosować krioterapię miejscową. Jeśli jest to bakteryjne zapalenie, stosuje się antybiotyki w wysokich dawkach. Proces zapalny wycisza się w ciągu dwóch do trzech tygodni. Leczenie zapalenia stawu krzyżowo-biodrowego U osób z zapaleniem stawów krzyżowo-biodrowych w pierwszej kolejności stosowane jest leczenie zachowawcze lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi. Można podawać zastrzyki z kortykosteroidów. Ważna jest też fizykoterapia np.: pole magnetyczne, laser, ultradźwięki, prądy TENS, jonoforeza. Zapalenie krętarza stawu biodrowego Krętarz kości udowej to masywna, chropowata wyniosłość kostna w sąsiedztwie głowy kości udowej. Zapalenie krętarza objawia się bólem. Ból biodra nasila się znacznie, gdy uciśniemy miejsce, w którym zakończenie kości udowej łączy się z biodrem. Jak leczyć zapalenie krętarza? Można leczyć lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi. Bardzo dobre rezultaty przynosi zastosowanie fali uderzeniowej. Należy przyjąć pięć zabiegów, które szybko przynoszą poprawę. Zapalenie stawu biodrowego u dziecka Zapalenie stawu biodrowego dotyka często dzieci między 3 a 10 rokiem życia. Dwukrotnie częściej chorują chłopcy niż dziewczynki. Jakie są przyczyny i objawy choroby? Zapalenie stawu biodrowego u dziecka pojawia się po infekcji jako powikłanie np. anginy, grypy, zapalenia oskrzeli. Spowodowane jest wirusami i bakteriami. Jest reakcją alergiczną błony maziowej, która znajduje się wewnątrz stawu biodrowego. Do trzech tygodni po chorobie dziecko zaczyna utykać, skarży się na ból w kolanie lub biodrze. Jak leczyć zapalenie stawu biodrowego u dziecka? Zapalenie stawu biodrowego u dziecka leczy się antybiotykami, podaje się leki przeciwbólowe. Nie jest to groźna choroba. Mija po dwóch tygodniach, ale może dawać nawroty. Jeśli już raz dziecko zachorowało na zapalenie stawu biodrowego, należy dbać by się nie przeziębiało, a kiedy się przeziębi, musi wyleżeć chorobę. Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie! Najczęściej obejmują one: odwodnienie lub niedobór pierwiastków, zwłaszcza magnezu, potasu czy wapnia. Bóle nóg poniżej kolan, zwłaszcza łydek, powiązane są wtedy z bolesnymi skurczami mięśni, które mogą wybudzać ze snu. Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia. R e k l a m aPOLECAMY Ból okolicy biodra u dziecka jest częstą przyczyną wizyt lekarskich w poradniach ortopedycznych, szpitalnych oddziałach ratunkowych oraz przychodniach lekarzy pierwszego kontaktu. Schorzenia będące przyczyną bólu biodra można podzielić na cztery główne grupy: zapalną, zakaźną, choroby ortopedyczne oraz nowotworowe. Do grupy zapalnej zalicza się: wysiękowe przemijające zapalenie stawu biodrowego (ang. transient synovitis – TS) oraz schorzenia reumatologiczne, takie jak: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (ang. juvenile idiopathic arthritis – JIA), reaktywne zapalenie oraz poinfekcyjne zapalenie stawu biodrowego. Do grupy zakaźnej należą: septyczne zapalenie stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego, zapalenie nasady i przynasady bliższej kości udowej, zapalenie wyrostka robaczkowego, ropnie pośladka, miednicy oraz jamy brzusznej. Do chorób ortopedycznych, będących przyczyną bólu biodra, zalicza się: młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej (ang. slipped capital femoral epiphysis – SCFE), jałową martwicę głowy kości udowej, czyli chorobę Perthesa (ang. Legg-Calve-Perthes disease – LCP), oraz wtórną, najczęściej posterydową jałową martwicę głowy kości udowej, jałową martwicę nasady grzebienia kości biodrowej, biodro trzaskające zewnętrzne (ang. external snapping hip syndrom – ESHS) i wewnętrzne (ang. internal snapping hip syndrom – ISHS), zapalenie kaletki krętarza większego kości udowej, konflikt udowo-panewkowy (ang. femoroacetabular impingement – FAI) i uszkodzenie obrąbka stawu biodrowego. Ostatnia grupa chorób powodująca dolegliwości bólowe okolicy biodra to zmiany nowotworowe: wśród nowotworów łagodnych – kostniak kostnawy (ang. osteoid osteoma), wśród zmian złośliwych – białaczki, chłoniaki oraz mięsak kostny i mięsak Ewinga. W różnicowaniu schorzeń będących przyczyną bólu biodra u dziecka ważną rolę odgrywają wywiad, badanie kliniczne, badania dodatkowe laboratoryjne i obrazowe. Wywiad Częstość występowania danej jednostki chorobowej będącej przyczyną bólu biodra zależy od wieku dziecka (rys. 1). Rys. 1 - Choroby będące przyczyną bólu biodra w zależności od wieku ich występowania Ważną informacją wynikającą z wywiadu jest początek dolegliwości. Schorzenia zakaźne oraz przemijające wysiękowe zapalenie stawu biodrowego mają charakter nagły. Podstępny początek charakterystyczny jest dla LCP, SCFE, jak również dla JIA. Ważne znaczenie w różnicowaniu odgrywa też natężenie dolegliwości bólowych. Ból silny występuje w grupie schorzeń zakaźnych oraz w przebiegu nowotworów złośliwych. Ból umiarkowany charakterystyczny jest dla przemijającego wysiękowego zapalenia stawów, JIA, LCP czy SCFE. Skłonność do nawrotów to cecha charakterystyczna TS (wynosi ona do 26%) [1] oraz JIA. Dolegliwości ogólne o typie infekcji, z gorączką > 38,5°C mogą świadczyć o procesach septycznych biodra, miednicy i jamy brzusznej, chorobach reumatoidalnych czy nowotworowych. Zdj. 1 - Badanie rotacji wewnętrznej stawu biodrowego z widocznym jej ograniczeniem po stronie prawej Dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób reumatycznych jest charakterystyczny dla JIA. Zdj. 2 - FABERE test (test Patricka lub cyfry 4) polegający na badaniu ruchomości stawu chorego w zakresie zgięcia, odwiedzenia, rotacji zewnętrznej przy wyprostowanym biodrze zdrowym. Przy próbie ucisku w kierunku podłoża na zgięte kolano i talerz kości biodrowej po przeciwnej stronie dochodzi do wyprostu w stawie krzyżowo-biodrowym po stronie badanej kończyny, co powoduje ból w przypadku zapalenia stawu krzyżowo-biodrowego Aktywność sportowa predysponuje do chorób z grupy ortopedycznej, w szczególności: ESHS i ISHS, FAI, zapalenia kaletki krętarza większego kości udowej i uszkodzenia obrąbka stawu biodrowego. Badanie przedmiotowe Badanie dziecka z bolesnym biodrem powinno mieć na celu zróżnicowanie dolegliwości wynikających z patologii samego stawu zarówno ze schorzeniami okołostawowymi, jak również ogólnymi. Dlatego też niezbędne jest badanie ogólne oraz szczegółowe narządu ruchu. Oglądanie ma na celu wykluczenie asymetrii miednicy, ud, jamy brzusznej oraz obserwację swobodnego ułożenia bioder i chodu. Obrzęk czy zaczerwienienie może być wynikiem chorób zakaźnych okolicy bioder i miednicy. Zaniki mięśniowe świadczą o procesie przewlekłym. Obmacywaniem można stwierdzić bolesność samego stawu, kolców biodrowych górnych, przednich, krętarza większego i grzebienia kości biodrowej. Badanie zakresu ruchomości stawów biodrowych powinno być przeprowadzone w pozycji leżącej na plecach – służy do oceny zgięcia, odwiedzenia i rotacji oraz w pozycji leżącej na brzuchu przy zgiętych do 90° kolanach w celu oceny wyprostu i rotacji, głównie wewnętrznej (zdj. 1). Większość pacjentów ze schorzeniami stawu biodrowego będzie prezentowało ograniczoną z powodu bólu ruchomość rotacyjną stawu biodrowego. Całkowite zniesienie ruchomości biernej jest charakterystyczne dla procesów septycznych stawu biodrowego. W przypadku TS początkowe zniesienie ruchomości ustępuje po zastosowaniu odciążenia oraz niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Badaniem sprawdzającym ruchomość w zakresie zgięcia, odwiedzenia, rotacji zewnętrznej chorego stawu przy wyprostowanym jednoimiennym zdrowym stawie jest test FABERE (ang. flexion, abduction, external rotation, extension of the opposite hip) (zdj. 2). Test interpretuje się jako dodatni, gdy przy próbie ucisku w kierunku podłoża na zgięte kolano i talerz kości biodrowej po przeciwnej stronie pacjent zgłasza ból. Powodem jest wyprost w stawie krzyżowo-biodrowym po stronie badanej. Test FABERE jest patognomiczny dla zapalenia stawu krzyżowo-biodrowego. Istotnym aspektem badania przedmiotowego jest możliwość obciążania kończyn dolnych. Dziecko, które nie jest w stanie obciążać kończyny dolnej z powodu bolesnego biodra, nie powinno być odesłane do domu bez postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia postępowania terapeutycznego. Badania laboratoryjne W trakcie ostrej fazy choroby zastosowanie mają następujące badania laboratoryjne: morfologia z rozmazem, białko ostrej fazy (ang. C-reactive protein – CRP) oraz odczyn sedymentacji erytrocytów (odczyn Biernackiego – OB). Jeśli istnieje podejrzenie procesu septycznego, należy wykonać posiew krwi w kierunku bakterii tlenowych i beztlenowych, a w razie wysięku w stawie biodrowym, potwierdzonego badaniem ultrasonograficznym (USG), należy wykonać punkcję stawu z badaniem ogólnym płynu oraz posiewem bakteriologicznym. Na terenach endemicznych występowania boreliozy ważne jest badanie serologiczne w kierunku przeciwciał IgA i IgM anty-Borrelia burgdorferi [2]. W schorzeniach przewlekłych takie badania, jak: morfologia z rozmazem, CRP i OB są również pomocne. Brak odchyleń od normy wskazuje na problemy biomechaniczne stawu (grupa ortopedyczna). Podwyższone wartości są charakterystyczne dla procesów ogólnoustrojowych reumatologicznych oraz chorób nowotworowych. W razie podejrzenia chorób reumatologicznych rutynowe oznaczanie antygenu HLA-B27 oraz czynnika reumatycznego (ang. rheumatoid factor – RF) jest dyskusyjne, ponieważ u dzieci najczęściej występuje serologicznie negatywne młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. Badania obrazowe Badania obrazowe są niezbędne do prawidłowej diagnostyki bólu biodra u dziecka. Do badań podstawowych i łatwo dostępnych zalicza się badanie rentgenograficzne (RTG) i ultrasonograficzne (USG). Do dokładnego różnicowania wykorzystuje się rezonans magnetyczny (RM) i tomografię komputerową (TK) oraz badania scyntygraficzne. Badania radiologiczne Nie ma jednolitej opinii dotyczącej wskazań do wykonania badania RTG. Niektórzy autorzy zalecają wykonanie RTG u każdego pacjenta z dolegliwościami bólowymi okolicy biodra, nawet w przypadku braku odchyleń w badaniu przedmiotowym i wynikach laboratoryjnych [3]. W naszej opinii diagnostyka radiologiczna jest wskazana, gdy podejrzewa się choroby zakaźne, ortopedyczne lub nowotworowe. Schorzenia wysiękowe, a przede wszystkim przemijające zapalenie stawu biodrowego, mogą być prawidłowo zdiagnozowane przy użyciu badania przedmiotowego, badań laboratoryjnych oraz USG. Takie postępowanie ma na celu minimalizację dawki promieniowania jonizującego na wrażliwe narządy miednicy. Schemat postępowania diagnostycznego w przypadku podejrzenia wysiękowego przemijającego zapalenia stawu biodrowego przedstawia rysunek 2. Badanie RTG obu stawów biodrowych w projekcji przednio-tylnej (ang. anterior-posterior – AP) i osiowej wykazuje odchylenia w następujących przypadkach: zaawansowanych zmian rozrostowych (torbiele, osteoid osteoma, osteosarcoma, mięsak Ewinga), LCP (oprócz wczesnego stadium), SCFE, wysięku śródstawowego charakterystycznego dla TS i JIA (pośrednio poprzez poszerzenie szpary stawowej). Ultrasonografia jest doskonałym, łatwo dostępnym i prostym badaniem w diagnostyce wysięku śródstawowego [4]. U każdego pacjenta z wysiękiem należy przeprowadzić badanie obu bioder (Zdj. 3A-B). Wysięk symetryczny towarzyszy chorobom reumatologicznym oraz TS, natomiast prawie nigdy nie występuje w schorzeniach septycznych. Ultrasonografia jest pomocna w trakcie punkcji stawu biodrowego, niezbędnej w różnicowaniu stanów septycznych. Rezonans magnetyczny jest wskazany w celu rozpoznania wczesnych zmian rozrostowych przebiegających z obrzękiem jamy szpikowej, w pierwszej fazie choroby LCP, jak również w okresie przedzłuszczeniowym SCFE. W celu zróżnicowania wysięku od przerostu błony maziowej zaleca się wykonanie badania RM z kontrastem (gadolin). Gdy podejrzewane są uszkodzenia obrąbka, diagnostyczny będzie RM z kontrastem podanym do jamy stawu. Badanie TK jest bardzo pomoce przy planowaniu leczenia operacyjnego, a w przypadku diagnostyki może być wykorzystywane przy podejrzeniu SCFE, wiąże się jednak z dużą ekspozycją na promieniowanie jonizujące narządów miednicy. Scyntygrafia jest badaniem użytecznym, gdy nie jest możliwe wykonanie badania RM (obecność implantów metalowych) oraz przy zmianach wieloogniskowych. W przypadkach ostrych trójfazowe badanie scyntygraficzne może służyć do zróżnicowania septycznego zapalenia kości, stawów i wysiękowego przemijającego zapalenia stawu biodrowego. W przypadkach przewlekłych badanie scyntygraficzne będzie pomocne w diagnostyce: martwicy głowy kości udowej, zarówno jałowej (LCP), jak i martwic wtórnych. Rys. 2 - Schemat postępowania w przypadku podejrzenia przemijającego wysiękowego zapalenia stawu biodrowego Główne jednostki chorobowe Wysiękowe przemijające zapalenie stawu biodrowego Wysiękowe przemijające zapalenie stawu biodrowego charakteryzuje się bólem samoistnym z towarzyszącym ograniczeniem ruchomości biodra, ustępującym po leczeniu zachowawczym. Jest to najczęstsza przyczyna bolesnego biodra u dziecka. Dotyczy ponad połowy przypadków tej dolegliwości [5]. Najczęściej występuje w przedziale wiekowym 3–8 lat, dwa razy częściej u chłopców, może mieć charakter obustronny (nawet do 26% przypadków) [1]. Etiologia jest niejasna, zwykle przyczyną TS jest przebyta przed kilkoma tygodniami infekcja, przeciążenie, mikrourazy lub odczyn alergiczny [6]. Głównym powodem zgłoszenia się dziecka do lekarza jest ból i towarzyszące utykanie. W 27% przypadków bólowi biodra towarzyszy podwyższona temperatura, zwykle nieprzekraczająca 38,5°C [5]. Dolegliwości typowo utrzymują się od około tygodnia. W badaniach laboratoryjnych charakterystyczna jest leukocytoza (ang. white blood cells – WBC), która nie powinna być większa niż 12 tys./mikroL, CRP poniżej 20 mg/L, OB poniżej 20 mm/h. Najbardziej czułym, ale nieswoistym badaniem potwierdzającym wysięk w stawie jest USG (rys. 5). W przypadku podejrzenia etiologii septycznej należy wykonać punkcję biodra pod kontrolą USG. W leczeniu TS stosuje się okresowe odciążenie chorej kończyny oraz doustnie NLPZ. Prognoza dotycząca wyleczenia jest dobra. W 1–2% przypadków wysiękowe przemijające zapalenie stawu biodrowego może być początkiem jałowej lub wtórnej martwicy biodra. Z tego powodu pacjentów po przebytym TS należy kontrolować po ok. 6 tygodniach od zachorowania [3]. Zdj. 3A-B - Badanie USG stawów biodrowych (chorego – A i zdrowego – B) z widocznym poszerzeniem szpary stawowej zaznaczonej żółtą strzałką Zdj. 4 - Test Drehmanna polega na samoistnej rotacji zewnętrznej i odwiedzeniu chorego biodra przy próbie zgięcia stawu Ocena stopni złuszczenia na podstawie radiogramów stawów w pozycji osiowej Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów to najczęstsza choroba reumatologiczna u dzieci. Charakterystyczne objawy to nawracająca gorączka, zmiany skórne oraz cechy zapalenia stawu/ów. Choroba występuje niezależnie od wieku. Po 16. roku życia jego przebieg przypomina reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Nie stwierdzono zależności występowania JIA w stosunku do płci dziecka. Najczęściej występującymi objawami JIA są: gorączka – 98% przypadków, zapalenie stawów – 88% (postać jednostawowa – 8%: najczęściej staw kolanowy, postać kilkustawowa – 45%, postać wielostawowa – 47%), zmiany skórne – 81% (najczęściej o charakterze pokrzywki), powiększenie węzłów chłonnych – 31% [7]. Towarzyszące odchylenia w badaniu przedmiotowym to hepatomegalia i splenomegalia, zapalenie osierdzia oraz wysięk w opłucnej. W badaniach dodatkowych charakterystyczna jest leukocytoza 20–30 tys./mm3, trombocytoza > 1 mln/mm3 z towarzyszącą niedokrwistością. Odczyn opadania erytrocytów (OB) jest podwyższony, zwykle > 100 mm/h. Do rozpoznania JIA wymagana jest trwająca minimum dwa tygodnie gorączka > 38,5°C wraz z minimum sześciotygodniowym wywiadem zapalenia stawu lub stawów, pacjent nie powinien być starszy niż 16 lat. Nadal nie ma wystarczająco czułego i specyficznego badania laboratoryjnego do rozpoznania JIA. W leczeniu stosuje się NLPZ, glikokorytkosteroidy oraz leki modyfikujące przebieg choroby niebiologiczne: metotreksat oraz biologiczne, których działanie polega na inhibicji interleukiny 1 i 6 (IL-1 i IL-6) oraz czynnika martwicy nowotworów alfa (ang. tumor necrosis factor alpha – TNF-α). Septyczne zapalenie biodra i septyczne zapalenie kości udowej lub miednicy Wśród przyczyn zakaźnych bólu biodra u dzieci dominuje septyczne zapalenie stawu biodrowego i przynasady bliższej kości udowej. Choroby te mają nagły początek, dlatego też rzadko są powodem wizyty pacjenta w poradni, częściej chorzy szukają pomocy w szpitalnych oddziałach ratunkowych. Septyczne zapalenie biodra i septyczne zapalenie kości udowej lub miednicy to choroby, które powinny być rozpoznane i leczone możliwie jak najszybciej. Obie jednostki chorobowe mają podobny obraz kliniczny. U niemowląt charakterystyczne jest zniesienie spontanicznej ruchomości kończyny dolnej – obraz pseudoporażenia, z towarzyszącą gorączką o torze septycznym. U dzieci chodzących w obrazie dominuje niemożność obciążania zajętej kończyny dolnej, z bardzo silną reakcją bólową przy próbach biernej ruchomości, z towarzyszącą gorączką o torze septycznym (38,5°C). W badaniach dodatkowych charakterystyczna jest leukocytoza > 12 tys./microL, OB > 40 mm/h, CRP > 20 mg/L, w USG obecność płynu w jamie stawu, w RTG we wczesnej fazie choroby, czyli 7–14 dni od początku dolegliwości, bez odchyleń, po tym okresie występuje poszerzenie szpary stawowej z osteolizą głowy i panewki, a w przypadku lokalizacji procesu zapalnego w kości – ostoliza, nawarstwienia okostnej z możliwością jej przerwania. We wczesnej fazie choroby badaniami o wysokiej czułości są RM oraz scyntygrafia [8]. Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej Wśród chorób ortopedycznych będących przyczyną bólu biodra najczęściej występują SCFE oraz złuszczenie głowy kości udowej to przemieszczenie nasady bliższej kości udowej, najczęściej dystalnie i grzbietowo, co powoduje zniesienie rotacji wewnętrznej stawu biodrowego. Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej jest najczęstszą przyczyną dolegliwości bólowych biodra u nastolatków, występuje z częstością 1:50 tys. Typowy pacjent to dziecko z otyłością (w przypadku dziewcząt przed wystąpieniem pierwszej miesiączki, a w przypadku chłopców przed 4. stopniem według Tannera). Szczyt zapadalności przypada na11. rok życia u dziewcząt i 13. rok życia u chłopców. Choroba ma przebieg obustronny w 20–40% przypadków. Etiologia choroby jest nieznana. Występuje częściej u dzieci z zaburzeniami endokrynologicznymi, takimi jak: niedoczynność tarczycy i przysadki, hipogonadyzm, może być wynikiem leczenia promieniami jonizującymi oraz chemioterapii [9]. Najczęstszym powodem zgłoszenia się pacjenta do lekarza jest przewlekły, trwający od kilku tygodni lub miesięcy ból biodra i/lub kolana z towarzyszącym utykaniem. Ten skąpoobjawowy początek często jest przyczyną opóźnionej diagnozy i pogłębiania się stopnia złuszczenia. Zdecydowanie rzadziej występuje postać ostra SCFE, której przyczyną jest przebyty niskoenergetyczny uraz i która charakteryzuje się silnym bólem uniemożliwiającym obciążanie chorej kończyny dolnej. Ten typ złuszczenia należy odróżnić od złuszczenia urazowego głowy kości udowej typu I według Saltera i Harrisa, który jest wynikiem ciężkiego urazu i często towarzyszy mu zwichnięcie stawu biodrowego. W badaniu przedmiotowym występuje typowe ułożenie biodra w odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej. Testem diagnostycznym dla SCFE jest test Drehmanna, polegający na wymuszonej kierunkiem złuszczenia głowy kości udowej rotacji zewnętrznej z towarzyszącym odwiedzeniem uda przy próbie zgięcia biodra (zdj. 4). Badaniem dodatkowym rozstrzygającym rozpoznanie jest zdjęcie radiologiczne w projekcji AP oraz osiowej. Na podstawie zdjęcia RTG można określić stopień złuszczenia (rys. 3). W pierwszym stopniu złuszczenia w projekcji AP pomocne jest wykreślenie linii Kleina, która jest styczną do górnej powierzchni szyjki kości udowej i w warunkach prawidłowych przecina boczną część nasady (zdj. 5A-B). Leczenie SCFE jest operacyjne i polega na repozycji i stabilizacji złuszczonej głowy kości udowej wiązką drutów Kirschnera lub śrubą kaniulowaną. Późne deformacje o charakterze rękojeści rewolweru (ang. pistol grip), obserwowane również w łagodnych postaciach SCFE, często są przyczyną konfliktu udowo-panewkowego i obecnie mogą być skutecznie leczone metodą artroskopową [10]. Jałowa martwica głowy kości udowej – choroba Perthesa Jałowa martwica głowy kości udowej – choroba Perthesa – wynika z zaburzenia ukrwienia jądra kostnienia nasady bliższej. Częstość występowania tego schorzenia to 1:10 tys. dzieci. Choroba Perthesa typowo występuje między 3. a 12. rokiem życia, ze szczytem między 5. a 7. rokiem życia. Pojawia się cztery razy częściej u chłopców niż u dziewcząt. Postać obustronna spotykana jest u 10–20% chorych. Etiologia schorzenia jest nieznana. Potwierdza się występowanie rodzinne w 10% przypadków [11]. Dziecko z LCP typowo zgłasza przewlekły ból okolicy biodra lub promieniujący w kierunku uda i kolana, szczególnie po wysiłku, z towarzyszącym bolesnym utykaniem. W badaniu klinicznym obserwuje się zaburzenia chodu z dodatnim objawem Trendelenburga, ograniczenie rotacji wewnętrznej, odwiedzenia i zgięcia stawu biodrowego. W przypadku dłużej trwającej choroby może być widoczny wtórny zanik mięśni uda, pośladków i łydki oraz nierówność kończyn wynikająca z przykurczu odwiedzeniowego lub rzeczywistego skrócenia z powodu zapadnięcia nasady głowy kości udowej. Typowe dziecko z LCP to dziecko: niskie, szczupłe, z nadreaktywnością ruchową i/lub ADHD (ang. attention deficit hyperactivity disorder) [12]. Zdj. 5A-B - Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej I stopnia (w projekcji AP – A i osiowej – B) z zaznaczoną na czerwono linią Kleina Zdj. 6 - Obraz choroby Perthesa w fazie początkowej (faza I) – widoczne zapadnięcie się jądra kostnienia, poszerzenie przynasady oraz złamania podchrzęstne, fragmentacji (raza II) – podzielenie się nasady na fragmenty o różnym wysyceniu, reossyfikacji (faza III) – stopniowe uwapnianie, resztkowej (faza IV) – skostnienie i ostateczna przebudowa głowy kości udowej Podstawowym badaniem dodatkowym w LCP jest zdjęcie RTG stawu w projekcji AP oraz osiowej (pozycja Lowensteina). Badanie radiologiczne we wczesnym okresie choroby może być prawidłowe. W takich przypadkach pomocne i bardzo czułe jest badanie RM oraz scyntygrafia kości technetem 99. Przebieg LCP w obrazie radiologicznym dzieli się na cztery etapy. W początkowej fazie stwierdza się zmniejszenie jądra kostnienia, złamania podchrzęstne oraz nieregularność chrząstki wzrostowej. W fazie fragmentacji obserwuje się podzielenie nasady na fragmenty o wzmożonej i zmniejszonej radioprzezierności. W trzeciej fazie – reossyfikacji – występuje stopniowe uwapnianie się obszarów osteolitycznych. W fazie resztkowej głowa kości udowej ulega skostnieniu i stopniowej przebudowie (zdj. 6). Zdj. 7A-B - Kostniak kostnawy w obrazie RTG – A, zmiana zaznaczona żółtą strzałką, oraz w badaniu TK – B widoczny nidus zaznaczony żółtą strzałką Rokowanie w LCP nie jest dobre. Najważniejszym czynnikiem rokowniczym jest uzyskanie sferycznego kształtu głowy kości udowej po zakończeniu leczenia. Przebycie LCP doprowadza do wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych, szczególnie gdy początek choroby wystąpił po 8.–9. roku życia. Leczenie LCP powinno spełniać dwie główne zasady: zapewnić maksymalną ruchomość w stawie biodrowym oraz odpowiednie pokrycie głowy kości udowej w panewce. Metody leczenia obejmują obserwację w przypadku dobrze rokujących postaci w obrazie RTG z brakiem lub niewielkimi dolegliwościami, odpowiednie dopasowanie głowy do panewki za pomocą ortez odwodzących w fazie aktywnej choroby, czyli do fazy reossyfikacji warstwy podchrzęstnej. W przypadku leczenia następstw choroby stosuje się leczenie operacyjne polegające na osteotomiach bliższego końca kości udowej i/lub miednicy. Osteoid osteoma Wśród chorób nowotworowych będących przyczyną bólu biodra najczęściej występują: kostniak kostnawy (osteoid osteoma) – zmiana łagodna oraz białaczki. Osteoid osteoma charakteryzuje się występowaniem tzw. nidusa, czyli zmiany osteolitycznej dobrze ograniczonej przez odczynową zbitą tkankę kostną. Stanowi 10% pierwotnych zmian kostnych o charakterze łagodnym. Najczęstsza lokalizacja guza to przynasady i trzon kości udowej. Typowy wiek pacjenta z kostniakiem kostnawym to kilkanaście lat. Chorzy uskarżają się na przewlekły ból z tendencją do nasilania się nocą i zmniejszania się pod wpływem aspiryny i NLPZ (dodatni test aspirynowy). W badaniu przedmiotowym stwierdza się utykanie, a w przypadku długo trwającej choroby zaniki mięśniowe. Obraz radiologiczny przedstawia dobrze ograniczoną zmianę lityczną, najczęściej w znacznie pogrubiałej warstwie korowej (zdj. 7A-B). Leczenie kostniaka kostnawego polega na chirurgicznym usunięciu nidusa [13]. Białaczki Białaczki, a w szczególności ostra białaczka szpikowa, to najczęstsze nowotwory odpowiedzialne za bóle kostno-stawowe. U ponad 80% chorych z białaczką występują bóle kości lub stawów, a u ok. 20% bóle układu narządu ruchu są pierwszym objawem [14]. Dolegliwości bólowe mają charakter okresowy, wędrujący, ostry o znacznym nasileniu i nagłym początku, mogą również dotyczyć wielu stawów. Objawy towarzyszące to: gorączka > 38,5°C, hepatosplenomegalia, limfadenopatia, krwawienia i zmiany w obrazie rozmazu krwi. Badaniem służącym do ostatecznego rozpoznania jest punkcja szpiku kostnego z obecnością typowych blastów w rozmazie [15]. Piśmiennictwo Asche van Rijn Bessems Krul M., Bierma-Zeinstra What is the clinical course of transient synovitis in children: a systematic review of the literature. Chiropr Man Therap. 2013; 21 (1): 39. Moniuszko A., Popko J., Guszczyn T., Waliński T., Zukiewicz-Sobczak W., Pancewicz S. Lyme disease with effusion either in hip or knee in children from Podlaskie region treated in clinic in 2004-2010. Przegl Epidemiol. 2014; 68 (3): 425-8, 535-7. Dobois-Ferriere V., Belaieff W., Lascombes P., de Coulon G., Ceroni D. Transient synovitis of the hip: which investigations are truly useful? Swiss Med Wkly. 2015; 145: 14176. Rogowski K., Popko J. Wartość badania ultrasonograficznego w diagnostyce i monitorowaniu leczenia przemijającego zapalenia stawu biodrowego u dzieci. Ultrasonografia 2004; 18: 30-33. Krul M., van der Wouden Schellevis van Suijlekom-Smit Koes Acute non-traumatic hippathology in children: incidence and presentation in family practice. Fam Pract. 2010; 27 (2): 166-70. Harrison Vooght Singhal R., Bruce Perry The epidemiology of transient synovitis in Liverpool, UK. J Child Orthop. 2014; 8 (1): 23-8. Kimura Y. Systemic juvenile idiopathic arthritis: Clinical manifestations and diagnosis. UpToDate® Mar 2016. Górecki A., Marczyński W. Zasady profilaktyki, rozpoznawania i leczenia nieswoistych zakażeń kości i stawów. Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2008; 4 (6): 396-415. Peck K., Herrera-Soto J. Slipped capital femoral epiphysis: what’s new? Orthop Clin North Am. 2014; 45 (1): 77-86. Georgiadis Zaltz I. Slipped capital femoral epiphysis: how to evaluate with a review and update of treatment. Pediatr Clin North Am. 2014; 61 (6): 1119-35. Mazloumi Ebrahimzadeh Kachooei Evolution in diagnosis and treatment of Legg-Calve-Perthes disease. Arch Bone Jt Surg. 2014; 2 (2): 86-92. Chaudhry S., Phillips D., Feldman D. Legg-Calvé-Perthes disease: an overview with recent literature. Bull Hosp Jt Dis (2013). 2014; 72 (1): 18-27. Boscainos Cousins Kulshreshtha R., Oliver Papagelopoulos Osteoid osteoma. Orthopedics. 2013; 36 (10): 792-800. Muller Horwitz Kühl J. Acute lymphoblastic leukemia with severe skeletal involvement: a subset of childhood leukemia with a good prognosis. Pediatr Hematol Oncol. 1998; 15 (2): 121-33. Marchese Connolly Able C., Booten et al. Relationships among severity of osteonecrosis, pain, range of motion, and functional mobility in children, adolescents, and young adults with acute lymphoblastic leukemia. Marchese VG, Phys Ther. 2008; 88 (3): 341-50. tm1IRc5.

96tb76v7sa.pages.dev/115

96tb76v7sa.pages.dev/71

96tb76v7sa.pages.dev/101

96tb76v7sa.pages.dev/207

96tb76v7sa.pages.dev/24

96tb76v7sa.pages.dev/238

96tb76v7sa.pages.dev/252

96tb76v7sa.pages.dev/55

96tb76v7sa.pages.dev/301

ból biodra u dziecka forum